نقدی بر برنامه های صدا و سیما در نوروز

مسابقات تکراری و بدون هیجان/ اجراهای لوس و مجری های فامیل!/ صندلی داغی که سرد سرد است/ آبروداری کلاه‌قرمزی و شکرستانی‌ها/ فیلم‌هایی که مضامینی یکسان دارند/ کلیشه سریال‌های تلویزیونی جواب نداد/ مسابقه‌هایی برای جذب مخاطب و...

با وجود اینکه بسیاری پیش‌بینی می کردند آگاهی از ریزش نسبی مخاطبان رسانه ملی (رادیو و تلویزیون) مدیران را بر آن داشته تا در نوروز با برنامه‌هایی جذاب، مخاطب آماده استفاده از تعطیلات را پای تلویزیون بکشانند، بعد از گذشت 10 روز از آغاز تعطیلات، بسیاری از  مخاطبان از برنامه سازی امسال تلویزیون ناراضی هستند.

 به گزارش تابناک، برنامه‌های نوروزی تلویزیون و البته رادیو را می‌توان به چند بخش کلی تقسیم کرد که بر این اساس، تکرار کلیشه های همیشگی آن هم بدون خلاقیت، باعث ریزش بیش از گذشته مخاطبان تلویزیونی شده به طوری که حتی مردم مجموعه‌های نمایشی تلویزیون را نیز دنبال نمی‌کنند. ضمن اینکه برنامه‌های سیما از صبح تا حدود ساعت 15، هیچ چیز خاصی جز تکرار برنامه‌های شب قبل و برخی برنامه‌های کلیشه‌ای هر ساله ندارد و این به خودی خود، مخاطبان بسیاری را به شبکه‌های ماهواره‌ای سوق می‌دهد.

مسابقات تکراری و بدون هیجان

بخشی از برنامه های نوروزی همواره به مسابقات متنوع و سرگرم‌کننده اختصاص داشته که امسال بدون هیچ نوآوری، در تعطیلات همان مسابقات سال های گذشته از جمله انواع مسابقات تلفنی و اس‌ام‌اسی در کنار مسابقه قوی‌ترین مردان... و مسابقه با هم در شبکه اول را شاهد هستیم. شبکه چهارم سیما نیز مسابقه ای با عنوان چهار در چهار ترتیب داده که به درد هر زمانی می‌خورد غیر از نوروز! یک مسابقه علمی تخصصی با حضور دانشجویان و...

 اجراهای لوس و مجری های فامیل!

یکی از ضعف‌های بسیار مشهود برنامه های امسال تلویزیون به خصوص در شبکه دوم سیما، اجراهای کلیشه‌ای و مجریان تازه کار و فاقد سواد بصری و روابط عمومی در رسانه ملی هستند، به طوری که مخاطب در مواجهه با این مجریان، شبکه تلویزیونی را عوض می‌کند! کافیست دقایقی به اجراهای زنده برخی مجریان شبکه‌های مختلف نگاه کنید تا کلیشه، سردی و گاه لودگی را در اجرای ایشان مشاهده کنید. صندلی‌های مجریان جدید که گاه مشخص نیست بر اساس چه آزمون و تجربه‌ و علمی از اجرای تلویزیونی و گاه هم به صورت «زنده» سر درآورده‌اند.

 صندلی داغی که سرد سرد است

اینکه شبکه دوم نیاز به برنامه‌های گفت گو محور با حضور چهره‌های محبوب و موفق کشور را درک کرده بسیار جای تقدیر است اما برنامه‌های دیالوگ محور اصولا با «مجری» خود را نشان می‌دهد و گل می‌کند؛ اتفاقی که در دور جدید برنامه صندلی داغ و بسیاری از برنامه‌های گفت‌گو محور سیما در نوروز نیافتاده و این نشان دهنده عدم همکاری برخی مجریان توانمند با سیما و یا حذف این چهره ها و یا البته بدسلیقگی تهیه کننده های تلویزیون است.

 امیرحسین مدرس، هنرمند بسیار توانمندی است که البته تا به حال هرگز توانایی بالایی در اجرای برنامه‌های دیالوگ محور نداشته و در برنامه صندلی داغ نیز نشان داده که گاهی اوقات مانند یک مخاطب غرق در گفتار مهمان برنامه می‌شود! ضمن اینکه این برنامه نیز مشخص است با احتیاط رفتار می‌کند و دیگر مانند دوره‌های قبل بی‌پروا و جسور نیست. ضمن اینکه مشخص است مثل سایر برنامه‌های صداوسیما، همه چیز در دقیقه نود تهیه و تولید شده است و از برنامه‌ریزی بلند مدت خبری نیست. مانند برنامه طنز «خنده‌بازار» که ایده‌ای خوب در اجرایی ضعیف و بدون متن قوی، حیف شده است و نشان‌دهنده ضربتی بودن ساخت و رساندن آن به آنتن است.

آبروداری کلاه‌قرمزی و شکرستانی‌ها

در نبود تیم اصلی فیتیله‌ای‌ها که به شدت این برنامه را با افت مواجه کرده است، برنامه کلاه‌قرمزی و پسرخاله، با همان ادب و متانت و طنز پاک و خانوادگی اش، هنوز یکه‌تازی می‌کند تا برنامه‌سازان و برخی به اصطلاح‌ طنزپردازان که قصد دارند به هر شیوه و شکلی، مخاطب را بخندانند، کمی از این برنامه، نوع نگاهش به کودک و خانواده و البته طنز یاد بگیرند.

 در همین زمینه، انیمیشن «شکرستان نوروزی» با ایجاد فضایی فانتزی در دل داستان‌هایی که جغرافیای وقوع آن برای سالها قبل است، لحظات و موقعیت‌های طنز و خنده‌داری را در کنار آگاهی‌رسانی و آموزش همگانی برای مخاطب رقم می‌زند و نشان از هوشمندی تیم سازنده این انیمیشن تولیدی و جذاب دارد.

 فیلم‌هایی که مضامینی یکسان دارند

پخش فیلم‌های سینمایی روز دنیا همواره از جمله برگ های برنده سیما در ایام نوروز بوده است، امسال نیز اگرچه با تغییر ساعت پخش فیلم در برخی شبکه‌ها، بسیاری از مخاطبان تلویزیون، به تماشای این فیلم‌ها نمی رسند اما مضمون تکراری بسیاری از فیلم های انتخاب شده کمی قابل تامل است؛ نمایش تصاویری از «قتل، سرقت، بزهکاری، خشونت عریان و...» از جمله مضامینی است که فصل مشترک اکثر فیلم‌های خارجی پخش شده در نوروز نود است، اتفاقی که سال‌های گذشته با درام‌های خانوادگی و فیلم های اجتماعی ایرانی به نوعی به تعادل می‌رسید اما امسال اینگونه نشده است!

 کلیشه سریال‌های تلویزیونی جواب نداد

امسال مجموعه‌های تلویزیونی نیز به هیچوجه در حد و اندازه‌های مجموعه‌های چند سال اخیر نبوده‌اند و متاسفانه تیم‌های سازنده همان تیم های همیشگی هستند که همواره طرف قرارداد سیما برای نوروز و یا ایام مناسبت های خاص محسوب می‌شوند و گویی راه پول درآوردن از طریق مجموعه‌سازی را یادگرفته اند.

مجموعه شبکه اول سیما که بیشتر به یک فیلم سینمایی «کش‌آمده و آب‌بندی شده» برای 13قسمت شبیه است، مجموعه شبکه دوم سیما نیز مثل همیشه، حرف‌های تکراری دعوای زنان و مردان را دارد، مجموعه ضعیف شبکه سوم نیز که عینا کپی کارهای قبلی همین شبکه است با همان رفتارها و گفتارها و بازی‌ها، مجموعه شبکه تهران نیز که اصولا یک داستان کلیشه‌ای کم خرج و کاملا سردستی و قابل حدس است.

 گویا تلویزیون و برنامه سازان تکراری‌اش، قالب‌های اصلی را خوب آموخته‌اند: «یک مرد میان سال تنها، یک زن میانسال تنها (برای ازدواج در قسمت آخر)، یک مرد بدهکار و فراری، چند عدد آدم شهرستانی برای استفاده از لهجه و خنده دار کردن موقعیت ها، نمایش بی‌عاطفگی در خانواده‌های متمول، فرزندانی که والدین خود را دوست ندارند و دست آخر چوب این کار خود را می خورند، مرگ یکی دونفر در حین سریال، جوان‌هایی که در طول سریال عاشق هم می‌شوند و در آخر با هم ازدواج می‌کنند، آدم‌های پولداری که اهل مرام و معرفت نیستند و...»

مسابقه‌هایی برای جذب مخاطب

نکته قابل تامل در رفتار رسانه ملی در نوروز نود، استفاده از ترفند پیامک برای جذب مخاطب است، به طوری که در شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی با گذاشتن جوایزی، مردم را به تماشای برنامه‌ها و یا شنیدن برنامه‌های رادیویی دعوت می‌کنند و با درخواست پیامک هایی، جوایزی را برای مخاطبان خود در نظر می‌گیرند.