مروری بر همه سریال های ماه رمضان شبکه سه در دهه هشتاد

شبکه سه از ماه رمضان سال 80 تا به امسال تاکنون مجموعه‌های متنوع "گمگشته"، "همراز، "عروج"، "فقط به خاطر تو"، "خانه به دوش"، "متهم گریخت"، "زیرزمین"، "بزنگاه"، "پنجمین خورشید"، "جراحت" و "پنج کیلومتر تا بهشت" را تهیه کرده است.

"گمگشته" (رامبد جوان - 1380)

شبکه سه سیما مجموعه "گمگشته" را به کارگردانی رامبد جوان، نویسندگی علیرضا کاظمی‌پور و سعید رحمانی و تهیه‌کنندگی مهران رسام برای ماه رمضان سال 80 تهیه کرد. در این مجموعه آتیلا پسیانی، حدیث فولادوند، آتنه فقیه‌نصیری، پژمان بازغی و فرامرز صدیقی به ایفای نقش پرداختند.

خلاصه داستان:
این مجموعه روایتگر یک فرد مومن است که در شرکتی مشغول است که وام می‌دهد. چند نفر از خلافکاران او را می‌دزدند تا از خانواده‌اش اخاذی کنند. از سوی دیگر فردی که دزدی می‌کند و با مادرش زندگی می‌کند، شباهت خیلی زیادی به او دارد، به همین دلیل خود را به جای او جا می‌زند و ...

حاشیه‌ها:
- مجموعه "گمگشته" نخستین تجربه کارگردانی رامبد جوان بود.
- طرح اولیه "گمگشته" را علیرضا کاظمی‌پور بر مبنای فیلم هندی "رام و شام" به مهران رسام داد و بعد همراه رحمانی شروع به نگارش این مجموعه کردند. این اولین تجربه مشترک کاظمی‌پور و رحمانی بود و بعد از آن مجموعه "دریایی‌ها" را نوشتند و دیگر همکاری مشترک نداشتند.
- مجموعه "گمگشته" جزو مجموعه‌های پرمخاطب شبکه سه سیما بود و به عنوان پربیننده‌ترین مجموعه رمضان سال 80 شناخته شد.


همراز (سامان مقدم - 1381) - عروج (سیروس مقدم - 1381)

شبکه سه سیما مجموعه‌های "همراز" و "عروج" را برای ماه رمضان سال 81 آماده کرد. 15 روز اول ماه رمضان مجموعه "همراز" و 15 روز دوم "عروج" پخش شد. مجموعه "همراز" به کارگردانی سامان مقدم، نویسندگی سعید رحمانی با حضور ابوالفضل پورعرب و آناهیتا نعمتی ساخته شد. مجموعه "عروج" هم به کارگردانی سیروس مقدم با بازی عبدالرضا اکبری، رامبد شکرآبی، کتایون ریاحی و لادن طباطبایی روی آنتن رفت.

خلاصه داستان "همراز":
داستان "همراز" درباره دو دزد بود که پول زیادی را می‌دزدند. یکی از آنها پول را در حیاط ساختمان مخروبه‌ای پنهان می‌کند، اما دوستش او را به پلیس لو می‌دهد و به زندان می‌افتد. وقتی که از زندان بیرون می‌آید، به سراغ پولی می‌رود که پنهان کرده بود، اما جای آن ساختمان مخروبه مسجد ساخته شده است. او برای پیدا کردن پول خود را در نقش یک فرد مومن جا می‌زند و به عنوان خادم مسجد مشغول می‌شود.

خلاصه داستان "عروج":
داستان "عروج" درباره فردی است که اختلاس زیادی می‌کند. او همسر خود را رها می‌کند و به خارج از کشور می‌رود. بعد از چند سال که به ایران می‌آید قاچاقچیان به دنبال او هستند، در حالی که او بیمار می‌شود و به بیمارستان می‌رود. از طرفی دیگر یک خبرنگار به دنبال او می‌گردد تا بتواند گزارشی از اختلاس او در روزنامه چاپ کند.

حاشیه‌ها:
- شبکه سوم سیما برای نخستین بار در ماه رمضان بود که دو سریال 15 قسمتی تهیه کرد. مجموعه همراز 15 روز اول ماه رمضان و مجموعه عروج 15 روز دوم ماه رمضان و متناسب با شب‌های قدر روی آنتن این شبکه رفت.
- مجموعه "همراز" نخستین تجربه سریال‌سازی سامان مقدم است.
- پیشنهاد بازی به ابوالفضل پورعرب و آناهیتا نعمتی در مجموعه "همراز" به دلیل موفقیت این زوج برمی‌گشت.


فقط به خاطر تو (اکبر منصور فلاح - 1382)

شبکه سه سیما هم مجموعه "به خاطر تو" را به کارگردانی اکبر منصورفلاح، تهیه‌کنندگی صدیقه صحت و نویسندگی علیرضا کاظمی‌پور و علیرضا بذرافشان برای ماه رمضان سال 82 تهیه کرد. در این مجموعه لاله صبوری، مجید حاجیزاده، رامتین خداپناهی، کبری حاتمی، شراره رخام، شهرزاد عبدالمجید، فریده دریامج، عزت‌اله مهرآوران، میرصلاح حسینی، بهزاد رحیم‌خانی، محسن زهتاب، مرضیه طهماسبی و معراج فرحزادی بازی می‌کردند.

خلاصه داستان:
این مجموعه روایتگر زری و محمود است که مراسم عروسی‌شان به هم می‌خورد و محمود به خاطر کشیدن چک بی‌محل به زندان می‌افتد. زری تلاش خود را برای آزاد کردن نامزدش آغاز می‌کند و در این راه ناخواسته با تعدادی از زنان خودسرپرست آشنا می‌شود، اتفاقی که باعث تحول تدریجی زری و تغییر دیدگاه او نسبت به زندگی، عشق و ازدواج می‌شود.

حاشیه‌ها:
- مجموعه "فقط به خاطر تو" ابتدا قرار بود به کارگردانی قاسم جعفری و بازی مجید صالحی و یوسف تیموری تولید شود. در واپسین روزهای پیش‌تولید درگیری میان جعفری و صالحی پروژه را چند روز تعطیل کرد. پس از این اتفاق کارگردانی مجموعه به منصورفلاح واگذار شد و جعفری به عنوان مشاور کارگردان در پروژه حضور پیدا کرد. حاجی‌زاده و خداپناهی جایگزین صالحی و تیموری شدند.
- در زمان پخش این مجموعه سر زبان همه افتاده بود که رامتین خداپناهی سعی کرده صدا و بازی رضا کیانیان را تقلید کند، اما او منکر این قضایا بود.


خانه به دوش (رضا عطاران - 1383)

شبکه سه مجموعه "خانه به دوش" را به نویسندگی و کارگردانی رضا عطاران برای ماه رمضان سال 83 تولید کرد. در این مجموعه حمید لولایی، مریم امیرجلالی، علی صادقی، آناهیتا همتی، غلامحسین لطفی‌، بهنوش بختیاری، فلور نظری و ... به ایفای نقش پرداختند.

خلاصه داستان:
آقا ماشاءالله دستفروشی ساده دل است که سعی دارد از راه حلال روزی اش را به دست آورد، اما در امرار معاش خود و خانواده‌اش دچار مشکل است. آقا اصلان، باجناق تازه به دوران رسیده او درصدد است تا با ایجاد دردسری جدید برای آقا ماشاءالله دق دلی چندسال‌اش را خالی کند. به همین دلیل مهمانی مفصلی برای او ترتیب می‌دهد.

حاشیه‌ها:
- با توجه به اینکه اسپانسر این مجموعه یک شرکت تولید لوازم خانگی و الکترونیکی بود، ولی برخلاف مجموعه‌های دیگر به صورت مستقیم شاهد تبلیغات محصولات این شرکت نبودیم.
- برای نقد مجموعه "خانه به دوش" از مرضیه برومند به عنوان منتقد دعوت شده بود.
- بعد از پخش این مجموعه، اکثر منتقدان نظر مثبتی درباره این مجموعه داشتند.
- اولین مجموعه مناسبتی رضا عطاران و تجربه همکاری‌اش با ایرج محمدی و مهران مهام بود که موفقیت این مجموعه، منجر به همکاری آنها با هم برای مجموعه‌های "متهم گریخت" و "ترش و شیرین" شد.


متهم گریخت (رضا عطاران - 1384)

شبکه سوم مجموعه تلویزیونی "متهم گریخت" را ماه رمضان سال 84 تهیه کرد. این مجموعه به کارگردانی رضا عطاران و تهیه‌کنندگی ایرج محمدی و مهران مهام ساخته شد. در "متهم گریخت" بازیگرانی چون سیروس گرجستانی، مریم امیرجلالی، سعید آقاخانی، محمود بهرامی، شهربانو موسوی، علی جعفری، ملیکا زارعی، لیدا فتح‌اللهی، خشایار راد و فلور نظری حضور داشتند.

خلاصه داستان:
داستان این مجموعه درباره فردی به نام هاشم است که همراه خانواده‌اش در شهرستانی نه چندان دور زندگی ساده ای دارند. وی تا قبل از شدت بیماری در مغازه‌ای اجاره ای به تعمیر اگزوز ماشین مشغول بوده، ولی به علت بیماری پزشکان وی را از انجام کار سنگین منع کرده اند. از طرفی دختر دانشجوی وی در تهران برای وی شغلی پیدا می کند. هاشم نیز به ناچار کارش را تعطیل و به تهران مهاجرت می کند.

حاشیه‌ها:
- در این مجموعه رضا عطاران علاوه بر کارگردانی بازی هم داشت. این اثر تکرار تجربه "خانه به دوش" اوست و از مریم امیرجلالی به عنوان زنی سنتی که همیشه اعتراض می‌کند، استفاده کرده است.
- در این سال همزمان شبکه سه سیما مجموعه "چراغی در شب" را پخش کرد که بر اساس احادیث معتبر از امامان ساخته شده بود. این مجموعه روایتگر داستان زندگی دکتر ابراهیم همتی و خانواده‌اش بود که هر بار اتفاقی برایشان افتاده بود.
- رضا عطاران بعد از پخش سریال "متهم گریخت" در گفتگو با مطبوعات درباره گریم سیروس گرجستانی گفت: دلم می خواست آقای گرجستانی شبیه کارهای دیگرش نباشد. دو سه روز کار کردیم و به نتیجه‌ای نرسیدیم. یا شبیه کارهای قبلی‌اش بود یا شبیه شخصیت دیگری که در سریال من بود. سرانجام، گفتم موها را از ته بزنیم. گرجستانی هم قبول کرد و گفت خودم هم داشتم به این نتیجه می‌رسیدم که موهایم را بتراشم. همان موقع، یاد میخائیل گورباچف افتادم. من همیشه از زخم روی سرش خوشم می‌آمد. این در مغزم رسوب کرده بود و دوست داشتم جایی از آن استفاده کنم. بعد دیدم عجیب به سر آقای گرجستانی می‌آید.


زیرزمین (علیرضا افخمی - 1385)

شبکه سوم مجموعه "زیرزمین" را به کارگردانی علیرضا افخمی، تهیه‌کنندگی بهروز مفیدی و نویسندگی علیرضا بذرافشان برای ماه رمضان سال 85 تهیه کرد. در این مجموعه فتحعلی اویسی، ابوالفضل پورعرب، بهاره رهنما، مهتاج نجومی، سروش صحت، رضا توکلی، مرجانه گلچین، مهران رجبی، صدرالدین حجازی و بهمن دان بازی کردند.

خلاصه داستان:
این مجموعه روایتگر زندگی سه شریک است که بر اساس یک نقشه قبلی و کاملاً حرفه ای موفق به کلاهبرداری چند میلیاردی می شوند، اما ...

حاشیه‌ها:
- مجموعه تلویزیونی "زیرزمین" در ماه رمضان سال 85 از نظر میزان بیننده و رضایت رتبه اول را در نظرسنجی مرکز تحقیقات صدا و سیما کسب کرد. مجموعه "زیرزمین" با 9/81 درصد رتبه اول، "صاحبدلان" با 2/75 درصد رتبه دوم، "آخرین گناه" با 9/75 درصد در رتبه سوم و سریال "بوی خوش زندگی" با 60 درصد در رتبه چهارم قرار گرفت.
- شبکه سوم سیما در ویژه‌برنامه فرارسیدن عید سعید فطر از گروه تهیه و تولید مجموعه تلویزیونی "زیرزمین" تقدیر کرد. این برنامه برای برگزاری مراسم تقدیر ازعوامل این سریال دست به ابتکار جدیدی زد و برای نخستین بار مراسم تقدیر از عوامل یک روز پس از اتمام پخش سریال و در همان لوکیشن اصلی ضبط داستان انجام شد.
- ساخت دکور و آماده سازی صحنه محل اجرای ویژه برنامه عید فطر شبکه سه سیما با توجه به ویژگی‌های لوکیشن سریال "زیرزمین" طراحی شد تا با فضاسازی برنامه و سریال با هم هماهنگ باشد.


یک وجب خاک (علی عبدالعلی زاده - 1386)

شبکه سه سیما مجموعه "یک وجب خاک" را به کارگردانی علی عبدالعلی‌زاده، نویسندگی خشایار الوند و تهیه‌کنندگی بهروز مفید برای ماه رمضان سال 86 تهیه کرد. در این مجموعه رضا بابک، مهتاج نجومی، ابوالفضل پورعرب، مهران رجبی، محسن قاضی مرادی، برزو ارجمند، رامتین خداپناهی، آناهیتا همتی، روشنک عجمیان ، یوسف تیموری، داریوش اسدزاده ، مهوش وقاری ، مریم خدارحمی، محمود بهرامی،عباس محبوب، ساقی زینتی، سیدجواد زیتونی و ملیکا ناظری به ایفای نقش پرداختند.

خلاصه داستان:
مجموعه "یک وجب خاک" مسیر تحول فردی را به تصویر می کشد. او در اثر برخورد با موانعی دچار تزلزل می شود و ...

حاشیه‌ها:
- نام این مجموعه در ابتدا "نقشی بر زندگی" بود که به "یک وجب خاک" تبدیل شد.
- ابتدا نیوشا صدر به عنوان نویسنده از سوی بهروز مفید دعوت به کار شد. او سیناپس اولیه را نوشت و در شبکه مورد تائید قرار گرفت و قرار شد نویسندگی پروژه را به عهده بگیرد. پس از انتخاب علی عبدالعلی‌زاده به عنوان کارگردان تغییراتی در نویسندگی به وجود آمد و به پیشنهاد او و افخمی، سعید آقاخانی وارد شد تا به اتفاق صدر فیلمنامه را بنویسند. تا پیش از این صدر نگارش 10 قسمت از مجموعه را به پایان رسانده بود. بعد از نگارش دو قسمت به همراه آقاخانی و به تشخیص افخمی، خشایار الوند به گروه نویسندگان اضافه شد، اما این همکاری سه نفره دیری نپایید و الوند به عنوان نویسنده بقیه کار را ادامه داد.


بزنگاه (رضا عطاران - 1387)

شبکه سه مجموعه "بزنگاه" را به کارگردانی رضا عطاران و تهیه‌کنندگی ایرج محمدی و مهران مهام برای ماه رمضان سال 87 تهیه کرد. در این مجموعه عطاران، حمید لولایی، علی صادقی، گیلدا رنجبران، غلامرضا نیکخواه، مرجانه گلچین، محمود بهرامی، سوسن پرور به ایفای نقش می‌پردازند.

خلاصه داستان:
مجموعه تلویزیونی "بزنگاه" درباره یکی از نانوایان قدیمی شهر است که پس از فوت او بر سر ارث و میراث میان اعضای خانواده‌اش اختلاف ایجاد می‌شود.

حاشیه‌ها:
- عطاران با کارگردانی مجموعه "بزنگاه" سومین سال بود که کارگردانی مجموعه‌های ماه رمضان را تجربه کرد. او سال 83 "خانه به دوش" را با حضور حمید لولایی، مریم امیرجلالی، آناهیتا همتی، علی صادقی، غلامحسین لطفی، فلور نظری و بهنوش بختیاری ساخت. عطاران ماه رمضان سال 84 هم مجموعه مناسبتی "متهم گریخت" را با بازی سیروس گرجستانی، مریم امیرجلالی، سعید آقاخانی، محمود بهرامی، شهربانو موسوی، علی جعفری، ملیکا زارعی، لیدا فتح‌اللهی، خشایار راد و فلور نظری کارگردانی کرد.
- فیلمنامه مجموعه "بزنگاه" را محمدرضا آریان همراه سروش صحت می‌نوشت، اما اواسط کار آریان به دلیل اختلاف با عطاران از حضور در پروژه انصراف داد و صحت به تنهایی مشغول نگارش فیلمنامه این مجموعه شد.
- گریم عطاران در این پروژه خاص بود و او با سری تراشیده بازی کرد. مرجانه گلچین هم بعد از سال‌ها دوری از عرصه بازیگری با حضور در مجموعه "بزنگاه" به تلویزیون بازگشت.
- عطاران مانند مجموعه‌های موفق "متهم گریخت" و "خانه به دوش" که با استقبال مخاطبان رو به رو شد، سعی کرده در مجموعه "بزنگاه" از بازیگران تیم قبلی‌اش همچون لولایی و صادقی بهره ببرد.


پنجمین خورشید (علیرضا افخمی - 1388)

شبکه سه مجموعه "پنجمین خورشید" را به کارگردانی علیرضا افخمی و تهیه‌کنندگی داود هاشمی برای رمضان سال 88 تهیه کرد. در این سریال حمید گودرزی، شبنم قلی‌خانی، مریم کاویانی، انوشیروان ارجمند، مهدی سلوکی، شهرام قائدی، مهوش صبرکن، کامیار محبی، عسگر قدس، حسن نجفی، پندار اکبری، نسیم گرامی‌پور، طوفان مهردادیان، پیروز پیروزیان و ... بازی کردند.

خلاصه داستان:
مهدی و همایون دو دوست هستند که در سال 65 در وضعیت بد اقتصادی زندگی می‌کنند. آنها اتفاقی عتیقه‌ای خاص پیدا می‌کنند که قابلیت سفر در زمان را دارد. مهدی همراه عتقیه 23 سال در زمان سفر می‌کند و در سال 1388 در تهران امروز خود را می‌یابد. او که با پدیده‌های جدید و دور از ذهن رو به رو می‌شود دلبسته دختری به نام هما می‌شود و ...

حاشیه‌ها:
- افخمی با ساخت این مجموع در سال 88 توانست نظر بسیاری از مخاطبان را جلب کند و جزو سریال‌های پربیننده رمضان بود.
- مریم کاویانی یکی از بازیگران سریال بعد از روی آنتن این سریال گفت: همکاری با علیرضا افخمی کارگردان مجموعه "پنجمین خورشید" مانند کلاس درس می‌داند.
- علیرضا افخمی هم درباره این مجموعه تاکید کرد که به 40 درصد از ایده‌آل‌هایش رسیده بود و اگر زمان و بودجه بیشتری در اختیار داشت حاصل کار بهتر از این می‌شد.
- بعد از گذشت یک سال در مراسم تقدیر از کارگردانان آثار تلویزیونی با موضوع شهر از علیرضا افخمی برای ساخت سریال "پنجمین خورشید" تقدیر به عمل آمد.


جراحت (محمدمهدی عسگرپور - 1389)

شبکه سه مجموعه تلویزیونی "جراحت" را به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی برای رمضان سال 89 آماده کرد. در این مجموعه امین تارخ، ثریا قاسمی، علی عمرانی، آتنه فقیه نصیری، مهوش صبرکن، محمد عمرانی، رامین راستاد، لیلا بلوکات، هستی مهدوی فر، یاسر جعفری و ... بازی کردند.

خلاصه داستان:
داستان این مجموعه درباره دو برادر بود که فرزندانشان قرار بود با یکدیگر ازدواج کنند، اما درگیر مشکلات بسیاری شدند و ...

حاشیه‌ها:
- عسگرپور با ساخت "جراحت" دومین تجربه سریال‌سازی را بعد از "گل‌های گرمسیری" کسب کرد. البته او در دومین تجربه سریال‌سازی موفق‌تر عمل کرد.
- مجموعه "جراحت" با 74 درصد بیننده در رتبه اول قرار گرفت. سریال‌های "ملکوت" ساخته محمدرضا آهنج با 65 درصد، "در مسیر زاینده‌رود" به کارگردانی حسن فتحی با 58 درصد و مجموعه "نون و ریحون" ساخته فرزاد موتمن با 42 درصد بیننده به ترتیب در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار داد.
- موضوع این سریال بکر و جذاب بود که به قلم سعید نعمت‌الله به نگارش در آمده بود. نکته جالب این بود که سریال ممیزی نشده بود.
- در این مجموعه محمد و علی عمرانی نقش‌های مقابل یکدیگر را بازی می‌کردند.

* * *

پنج کیلومتر تا بهشت (علیرضا افخمی - 1390)

شبکه سه برای رمضان سال 90 مجموعه "پنج کیلومتر تا بهشت" را به کارگردانی علیرضا افخمی و تهیه‌کنندگی داود هاشمی تهیه می‌کند. در این سریال داریوش فرهنگ، مهدی سلوکی، شهرام قائدی، پردیس افکاری، رضا توکلی، شهنام شهابی، شبنم قلی‌خانی، نفیسه روشن، حسین سلیمانی و ... بازی می‌کنند.

خلاصه داستان:
داستان این مجموعه درباره دختر و پسری است که قصد ازدواج دارند، اما درگیر مشکلاتی می‌شوند.

حاشیه‌ها:
- علیرضا افخمی بعد از تجربه موفق با داود هاشمی تهیه‌کننده سریال "پنجمین خورشید" دوباره با هاشمی همکاری دیگری را در مجموعه رمضانی امسال آغاز کرد.
- در ابتدا قرار بود نقش اصلی مجموعه "پنج کیلومتر تا بهشت" را حمید گودرزی بازی کند، اما به دلیل آسیب‌دیدگی پایش نتوانست در این پروژه حضور داشته باشد، به همین دلیل مهدی سلوکی جایگزین او شد.
- مهدی سلوکی در ابتدا قرار بود نقش جمشید را در این مجموعه بازی کند، اما بعد از سپردن نقش اصلی به او بازیگر دیگری برای این نقش انتخاب شد.
- "پنج کیلومتر تا بهشت" نخستین مجموعه‌ رمضانی تلویزیون بود که برایش مراسم افتتاحیه با حضور مسئولان گرفته شد.
- در مراسم افتتاحیه بهروز افخمی هم حضور داشت و چند پلان با حضور او ضبط شد.
- خلاصه داستان این مجموعه صوری است و هنوز داستان این مجموعه به رسانه‌ها داده نشده است.
- علیرضا افخمی در گفتگو با خبرگزاری مهر درباره مجموعه "پنج کیلومتر تا بهشت" تاکید کرد از ماراتن کارهای مناسبتی گریزان است، اما در طول این سال‌ها بیش از افراد دیگر در این ماراتن تلویزیون شرکت داشته و هرگز شکست نخورده است.
- پردیس افکاری که این روزها مشغول بازی در مجموعه "پنج کیلومتر تا بهشت" است اعلام کرد تجربه موفق سریال "در مسیر زاینده‌رود" به او انگیزه داده تا بار دیگر تجربه یک کار مناسبتی را داشته باشد.
- داریوش فرهنگ با بازی در مجموعه "پنج کیلومتر تا بهشت" نخستین تجربه کار مناسبتی‌اش را برای ماه رمضان شبکه سه کسب می‌کند. او اظهار امیدواری کرده که این سریال پاسخ بلند پروازی‌هایش را در بازیگری بدهد.